Prawidłowo wykorzystywane i konserwowane maszyny budowlane zapewniają bezpieczeństwo pracy i minimalizują koszty eksploatacji. Odpowiednio szybka reakcja na usterki i szybkie naprawy minimalizują ryzyko większej awarii maszyny, a w konsekwencji przeciwdziałają przestojom, zatrzymaniu robót czy – w skrajnych przypadkach – groźnym wypadkom. Dzięki wytaczaniu połączeń przegubowych, napawaniu i tulejowaniu ich, można znacząco wysłużyć żywotność maszyny.
Do czego służą połączenia przegubowe?
Osprzęt maszyny budowlanej przenosi siły napędu na narzędzie robocze. W przypadku np. koparki siła jest przenoszona z siłownika na łyżkę. Połączone ze sobą elementy (w tym przypadku ramię, wysięgnik, siłownik i łyżka) przenoszą obciążenia podczas podnoszenia ciężarów. Trwałość połączeń przegubowych można wydłużyć poprzez zastosowanie sworzni ze stali o zwiększonej wytrzymałości i twardości oraz tulei o niższych współczynnikach tarcia (p. z brązu, mosiężne, z innych materiałów dopasowanych do stali, z której zbudowany jest sworzeń, żeby nie dopuścić do zjawiska korozji). Połączenia przegubowe pomimo prawidłowej eksploatacji i regularnego smarowania, z czasem się zużywają i tworzy się między nimi luz, który uszkadza części maszyny. Praca maszyną ze zużytymi łączeniami jest nie tylko utrudniona, głośna, ale i ryzykowna.
Naprawa połączeń przegubowych
Usterki połączeń przegubowych wynikające z eksploatacji można z powodzeniem naprawiać i regenerować, zanim dojdzie do całkowitego ich zniszczenia (wówczas konieczna jest wymiana elementów). Uszkodzone elementy można naprawiać zasadniczo na trzy sposoby.
Napawanie
Napawanie jest nakładaniem dodatkowego materiału na zniszczoną powierzchnię. Jest to metoda spawalnicza, podczas której pokrywa się uszkodzony przedmiot dodatkową powłoką materiału. Za pomocą napawania naprawia się ubytki oraz można nadać nowe cechy materiałowi. Podczas napawania powstaje napoina (o grubości od 0,05 mm do 100 m) dla większego wzmocnienia można wykorzystać dodatkowe materiały (takie jak taśmy, proszki, druty, pręty). Napawanie nie zawsze się opłaca i należy pamiętać, że pod wpływem wysokiej temperatury stal ulega zaburzeniom morfologicznym i traci na swoich właściwościach.
Tulejowanie
W trakcie tulejowanie nadaje się pierwotny kształt elementowi i wzmacnia się materiał. Wykonywane jest, kiedy doszło do ubytków wynikających przeważnie z nieregularnego smarowania. Tulejowanie polega na wytoczeniu tulei do większej średnicy, następnie poprzez napawanie gniazda formuje się odpowiednią średnicę otworu.
Kompozyty polimerowe
Technologie z użyciem nowoczesnych kompozytów polimerowych są stosunkowo nowym i skutecznym rozwiązaniem. Niewątpliwą ich zaletą jest technika „na zimno”, czyli bez użycia wysokich temperatur. Dzięki właściwościom polimerów zwiększa się wytrzymałość elementów na naciski, zdolność materiału na tłumienie drgań, a izolacja elektryczna współpracujących elementów przeciwdziała korozji.
Drobne ubytki w elementach przegubowych można z powodzeniem regenerować. Warto reagować szybko, kiedy naprawa jest możliwa i nie generuje większych kosztów (w przeciwieństwie do wymiany elementów).
